Wizyta studyjna ukraińskich muzealników

Między 9 a 16 czerwca gościliśmy w Polsce grupę pracowników ukraińskich muzeów.

Muzea są trwałym elementem krajobrazu kulturalnego każdej społeczności. Jednak ich kształt, formy działania oraz funkcje społeczne uległy znacznej ewolucji. Powoli kończy się era muzeów rozumianych jako „magazyny artefaktów”, niekiedy niezwykle cennych a na ich miejsce pojawiają się nowoczesne instytucje kultury, które przede wszystkim opowiadają o ważnych i potrzebnych faktach i tradycjach dla tożsamości wspólnot lokalnych.

Od 2015 Program STP współpracuje z zespołem Muzeum Majdanu w Kijowie w przygotowaniu koncepcji tego muzeum. Okazuje się, że nowoczesne narracje muzealne są potrzebne także w regionach, zwłaszcza oddalonych od stolicy. Dlatego we współpracy z Ukraińskim Instytutem Pamięci Narodowej oraz Muzeum Majdanu w dniach 9-16 czerwca zrealizowano wizytę studyjną, której celem było wsparcie nowej formy muzeów regionalnych na Ukrainie. W wizycie udział wzięło 15 osób zarządzających muzeami regionalnymi z Charkowa, z Kramatorska, Zaporoża, Dnipra, z miasta Kamianske, z Kijowa i Ostroga oraz z miast obwodu łuhańskiego: Popasnej, Milowego i Bilowodska, Nowoajdarska, Lysyczanśka. Wszystkie te muzea dążą do przebudowy własnych koncepcji, przebudowują ekspozycje i tworzą muzea jako centra edukacji i aktywnej narracji.

Podczas wizyty w Polsce muzealnicy z Ukrainy odwiedzili Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Historii Żydów Polskich, Muzeum miasta Gdyni, Muzeum Emigracji w Gdyni, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, Muzeum Powstań Śląskich w Katowicach, oraz Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w Radzionkowie.

Uczestnicy wizyty spotykali się z ekspertami tych muzeów i uczestniczyli w prezentacjach i wykładach na tematy, które ich interesowały.

Tematami spotkań były: jak budować ideę-koncepcję muzeum? Aktywne metody przekazu – narracji – muzealnej. Jak dotrzeć z przekazem do odbiorcy? Algorytm realizacji ekspozycji muzeum zgodnie z jego misją-zadaniem. Działalność edukacyjna muzeum – muzeum jako połączenie ekspozycji oraz ciągle zmienne formy narracji. Jak i co opowiadać o tzw. wydarzeniach traumatycznych? Marketing, planowanie długoterminowe, dodatkowe finansowanie z innych źródeł.

Po ośmiu, niezwykle intensywnych dniach, grupa powróciła na Ukrainę. Nadszedł czas na spokojną refleksję i konkretne działania na rzecz tworzenia nowych muzeów i nowych opowieści, które mają one realizować dla swoich społeczności lokalnych.